Máy biến áp là phương tiện cung cấp điện năng chính cho cuộc sống của chúng ta hàng ngày. Tuy nhiên máy biến áp khi xảy ra cháy nổ sẽ vô cùng nguy hiểm gây ra thiệt hại lớn về người và tài sản. Chính vì vậy, phòng cháy chữa cháy máy biến áp hiện nay đang là vấn đề được quan tâm hàng đầu. Bài viết dưới đây của FETH.VN sẽ chỉ ra cho bạn đọc những biện pháp phòng cháy chữa cháy máy biến áp hiệu quả áp đến các bạn.
Nguyên nhân dẫn đến máy biến áp cháy nổ
Do nhu cầu điện năng ngày càng tăng cao, việc cháy máy biến áp có thể diễn ra với tần suất cao hơn, đặc biệt tại khu vực có nắng nóng kéo dài. Nguyên nhân dẫn đến cháy nổ máy biến áp sẽ khiến bạn không khỏi bất ngờ, chúng tôi có thể liệt kê một số nguyên nhân chính sau:
Nhiệt độ của máy biến áp quá cao
Cách điện giữa các lá thép bị hỏng do chúng bị già cỗi vì thời gian làm việc lâu vượt quá tuổi thọ của chúng hoăc do những hư hỏng cục bộ.
Cháy trong các lá thép do hỏng cách điện của chốt ép tạo ra ngắn mạch hoặc hư hỏng cục bộ cách điện giữa các lá thép gây ngắn mạch giữa chúng.
Cuộn dây bên trong máy bị chập
Hiện tượng chập cuộn dây là do cách điện của cuộn dây bị quá tải bị kéo dài, chế độ làm mát không đảm bảo, do hư hỏng cơ giới của cách điện vòng dây khi sự cố.
Cuộn dây bị nhô lên khỏi mặt dầu vì mức dầu thấp quá mức.
Cuộn dây bị đánh thủng ra vỏ là do cách điện có vết nứt hoặc bị sứt mẻ.
Hư hỏng các sứ đầu vào của máy biến áp
Do cách điện của sứ đầu vào bị hỏng gây chạm vỏ hay phóng điện giữa các pha. Sứ đầu vào bị nứt hay can dầu, mặt trong của sứ bị bẩn, chim thú sa vào, chạy trên mặt biến áp.
Sự phóng điện giữa các sứ đầu vào xuống vỏ tạo thành hồ quang dẫn điện dẫn đến chảy dầu, gây cháy nổ.
Do tác động của thiên nhiên
Khi mưa giông máy biến áp có thể bị sét đánh thẳng nếu hệ thống thu lôi chống sét không đảm bảo độ tin cậy, khi có sét đánh trên đường dây tải điện, điệp áp của sét theo đường dây chạy vào trong máy gây quá điện áp trong máy, nếu các thiết bị chống sét( kiểu van, ống tác động không kịp thời hay không tác động sẽ gây cháy máy).
Do vận hành sai kỹ thuật
Do thao tác nhầm khi bảo dưỡng, sửa chữa máy biến áp; do sơ xuất khi sử dụng lửa trong khi vận hành máy biến áp.
Biện pháp phòng cháy chữa cháy trạm biến áp
Tùy thuộc vào các nguyên nhân khác nhau mà chúng ta sẽ có các biện pháp phòng cháy chữa cháy cho trạm biến áp khác nhau nhưng dưới đây là những việc cơ bản cần tiến hành khi xảy ra cháy tại trạm biến áp:
- Lựa chọn trạm biến áp phù hợp với từng đặc điểm dòng điện, môi trường xung quanh sao cho đảm bảo được sự an toàn tối đa cho người dân. Thường xuyên kiểm tra trạm biến áp để kịp thời khắc phục, sửa chữa những vấn đề hỏng hóc của trạm.
- Trang bị các thiết bị phòng cháy chữa cháy cho trạm biến áp như: quạt nhân tạo, hệ thống báo cháy, chữa cháy cần thiết để có thể nhanh chóng khắc phục sự cố khi cần thiết.
- Các thiết bị phòng cháy chữa cháy bao gồm: bình chữa cháy, nạp sạc bình chữa cháy hay vòi chữa cháy và các thiết bị bảo hộ lao động giúp bạn nhanh chóng tham gia vào công việc phòng cháy chữa cháy khi gặp sự cố.
Các biện pháp phòng cháy máy biến áp khi vận hành
Các biện pháp phòng cháy máy biến áp khi vận hành:
Trước khi đưa máy biến áp vào vận hành, các bạn cần phải chú ý những vấn đề sau: máy biến áp mới sản xuất phải được sấy khô cách điện, kiểm tra lại điện trở cách điện của cuộn dây, lõi thép và đầu cách điện, bên cạnh đó các thông số điện áp, tần số dòng điện… cũng cần phải đúng tiêu chuẩn của nhà máy chế tạo..
Trong quá trình vận hành máy biến áp cũng cần phải chấp hành các quy định an toàn kỹ thuật điện, tránh xảy ra cháy, nổ gây nguy hiểm đến tính mạng của người vận hành. Trong vận hành, máy biến áp thường mang điện áp cao, vì vậy chúng ta chỉ có thể kiểm tra phía ngoài của máy biến áp. Việc kiểm tra phía trong máy thông qua các tín hiệu của các thiết bị bảo vệ hoặc kết quả thử nghiệm định kỳ.
Kiểm tra ống phòng nổ thấy dầu bị phụt ra ngoài chứng tỏ khả năng ngắn mạch giữa các pha hoặc cái chuyển mạch bề mặt tiếp xúc bị yếu hoặc bị cháy.
Kiểm tra đầu dẫn điện ra, kiểm tra sứ hạ áp đối với máy giảm áp, sứ cao áp đối với máy tăng áp. Nếu rơle bảo vệ dòng điện cực đại và rơle so lệch làm việc ta có thể kết luận hỏng hóc như: xảy ra phóng điện giữa các sứ, chảy dầu ở chỗ nối, chỗ gắn sứ, nên cần phải tìm để phát hiện vết nứt trên mặt sứ, mức dầu trong sứ giảm thấp và bẩn, hay những vật lạ rơi vào các sứ, bu lông xiết không chặt, gioăng đệm hỏng…
Kiểm tra các bu-lông, gioăng xiết ở thùng máy và bộ làm mát, bình giãn nở dầu, phát hiện các vết hàn bị nứt, chảy dầu.
Kiểm tra hệ thống làm mát của máy như quạt nhân tạo. Các máy biến áp có công suất từ 10.000 đến 60.000kVA ở các cánh tản nhiệt đặt hai quạt. Việc đóng ngắt có thể được điều khiển bằng tay hay tự động phụ thuộc vào nhiệt độ dầu và dòng điện của phụ tải.
Kiểm tra các thiết bị đo lường ampemét, vônmét, đồng hồ đo tần số, đối với các máy biến áp có công suất trên 1000kVA thì phải có ampemét đo phụ tải cân bằng giữa 3 pha.
Dựa vào tài liệu đo hàng quý của trạm, chúng ta kiểm tra được điện trở cách điện. Nếu kết quả đo điện trở cách điện bằng không chứng tỏ có hiện tượng bị đánh thủng ra vỏ hoặc đánh thủng giữa các cuộn dây. Nếu điện trở cách điện của một cuộn dây và giữa các cuộn dây khác nhau thì sẽ có khả năng hư hỏng ở sứ máy biến áp.
Kiểm tra thời gian quá tải máy biến áp sẽ phụ thuộc vào phương pháp làm mát bằng dầu, bằng không khí và phụ tải. Nếu quá tải gấp 2 lần thì máy làm mát bằng dầu sẽ không quá 10 phút, làm mát bằng không khí không cho phép quá tải tới 1,7 lần./.
FETH.VN vừa chia sẻ nguyên nhân và các biện pháp phòng cháy chữa cháy máy biến áp đến các bạn thông qua nội dung bài viết trên đây. Hy vọng bài viết đã mang đến các thông tin hữu ích đến các bạn.
